Bounet-de-capelan(-di-làrgi-fueio)
Euonymus latifolius
Celastraceae
Àutri noum : Fusan, Coulougnet, Grano-pesoulino.
Nom en français : Fusain à larges feuilles.
Descripcioun :Aquéu bounet-de-capelan-di-làrgi-fueio trachis pulèu dins li faio de mountagno, li pendis e li gaudre umide. Sèmblo proun à Euonymus europaeus, pamens si fueio soun mai larjo emé mens de costo (5 à 6 paréu) e subretout li flour e li fru soun pentamèro (5 petalo e 5 grano e pas 4). Peréu, lou dessubre di boursèu soun cresta (redoun encò l'autre). Coumpara emé lou bounet-de-capelan qu'èi tetramèro.
Usanço :A bessai li mémis usanço que lou bounet-de-capelan.
Port : Aubret
Taio : 1 à 3 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Euonymus
Famiho : Celastraceae
Ordre : Celastrales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 6 à 10 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 400 à 1600 m
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Faio
- Gaudre
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Mediterrano-mountagnouso
Ref. sc. : Euonymus latifolius
Artemiso
Artemisia vulgaris
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Aussent-fòu, Absinto-de-sant-Jan.
Nom en français : Armoise commune.
Descripcioun :L'artemiso es uno grando planto que pòu faire mai d'un mètre d'aut. Si fueio soun proun dentado, meme aquéli d'en aut, au contro de li de Artemisia verlotiorum que ié sèmblo proun. Peréu l'artemiso sènt pas tant bon que sa cousino de Chino : artemiso-de-chino.
Usanço :"Se sabiés li vertu de l'artemiso,N'en garniriés l'orlo de ta camiso" (TdF). D'efèt èi bono contro li fèbre, li verme, lis espaime, en tisano e subretout pèr faire veni li règlo : "L'artemiso servié que quand lei fremo avien mau de vèntre. Acò fahié sourti li règlo. Pèr lou vèntre èro bouon l'artemiso." (G. Didon in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li jóuini brout se manjon en ensalado o pèr douna de goust à la carno. Pamens, coume pèr l'absinto, fau pas n'en prendre de trop.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 200 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Artemisia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 4 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Artemisia vulgaris L., 1753